Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye’ye Kapitalizm, Emek, ve Sol başlığıyla ve Önder Eren Akgül koordinatörlüğünde düzenlediğimiz 2023 Bahar Seminerlerinin ilki Anıl Aşkın tarafından “Osmanlı Anadolusu’nda Sınai-olmayan Sermaye Çevirimleri (1740-1840)” başlığıyla gerçekleştirilecek.
Seminerde tartışmacı olarak Mehmet Kuru yer alacak.
11 Mart Cumartesi günü 15:00-17:00 arasında Vakıf Merkezimizde gerçekleştirilecek seminerimiz ücretsiz ve herkese açık olup kayıt zorunluluğu bulunmamaktadır.
Sunum Özeti
Osmanlı siyasal iktisadında kapitalizmi içsel bir olgu olarak ele alacaksak düşünmeye nereden başlamalı? Kapitalizmden ne anladığımız cevabı doğrudan etkileyeceği kesin olmakla birlikte, bu sunum dahilinde düşünmeye Marksgil siyasal iktisattaki iki kavramla başlıyorum: basit meta dolaşımında oluşan “para istifleri” (money hoard) ve paranın “geriye akış”ı (reflux). Marx, para istiflerini ve geriye akışı mantıksal düzlemde sınai kapitalizm hem öncesi hem de öncülleri olarak ele alır. Öncesidir çünkü para istifleri dolaşımda oluşurken sermaye yeni bir sınai üretim örgütler ve özgür emeği istihdam eder. Öncülüdür çünkü sermayenin yarattığı yeni toplum ve kurumlarla büyük parasal büyüklüklerin işleyişini ve kârlılığı temin eden yapıları ve kurumları inşa eder. Para istifleri ve geriye akışının açtığı sorular üzerinden Osmanlı tarihi tarafında ise Darphâne-i Âmire’nin “sermaye akçesi” fonunu inceliyorum. Madenlerin işleyişi ve para darbı için elzem olan bu fonu farklı yerel üretim ilişkileriyle beraber düşündüğümüzde üretimin sürekliliği hangi mekanizmalarla sağladığı, istihdam edilecek emeği nasıl yarattığı ve mübadele koşullarını şekillendirdiğini tanıtıyor ve tartışıyorum.
Biyografi
Anıl Aşkın Brown Üniversitesi Tarih Bölümü’nde doktora adayıdır. Boğaziçi Üniversitesi’nde Tarih yüksek lisansı (2017) yaptı ve öncesinde yine Boğaziçi Üniversitesi’nde İktisat ve Tarih (2015) bitirdi. Doktora araştırmasında 18. ve 19. yüzyılda Darphâne-i Âmire tarafından yönetilen madenlerin (özellikle kurşun ve gümüş) idaresi ve lojistiğinde yer almış maden eminlerini ve bürokratların rollerini ve maden bölgelerinde madene karşı çıkan isyanları beraber değerlendiriyor. Madencilikten sonra afyon ticaretine, düzenli ordunun inşasına ve sınai tekstil yatırımlarına yönelen birkaç isim üzerinden ise Osmanlı ekonomisindeki büyük sermaye çevirimlerinin Darphâne ile olan ilişkisini çözümlüyor. 2022-2023 akademik yılında ise Koç-ANAMED doktora araştırmacısı olarak İstanbul’da çalışmalarına devam etmektedir.